Offshore companies ή εξωχώριες ή υπεράκτιες ή υπερόριες ή υπερπόντιες εταιρίες, είναι αλλοδαπές εταιρίες ή γενικά αλλοδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, ανεξαρτήτως νομικού τύπου, στα οποία υφίσταται διάσταση μεταξύ του τόπου ίδρυσης αυτών και του τόπου λειτουργίας τους. Ιδρύονται σε χώρα ή δικαιοδοσία με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και διευθύνονται και ελέγχονται από τη χώρα αυτή, έχουν δηλαδή την τυπική ή και ουσιαστική έδρα τους στη χώρα ιδρύσεως. Ωστόσο, έχουν αποκλειστικά υπερόρια δράση και αλλοδαπή χρηματοδότηση, καθώς δραστηριοποιούνται και χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από πηγές εκτός της χώρας ιδρύσεώς τους.
Εξαιρέσεις από τον κανόνα της πραγματικής έδρας. Εξαιρέσεις από τον θεσπιζόμενο με το άρθρο 10 AK κανόνα της πραγματικής έδρας του νομικού προσώπου εισάγονται αφενός στο πλαίσιο διμερών συμβάσεων και αφετέρου με τον Ν. 791/1978 για τις ναυτιλιακές εταιρίες.
Η διμερής Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Η Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας της 3ης Αυγούστου του 1951 μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών κυρώθηκε με το Ν. 2893/1954 και καθιερώνει την αρχή της μεταχειρίσεως του πλέον ευνοούμενου κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 3 εδ. β’, εταιρίες των οποίων η σύσταση έγινε δυνάμει των νόμων και κανονισμών που ισχύουν εντός των εδαφών καθενός από τα συμβαλλόμενα μέρη, θα θεωρούνται εταιρίες του μέρους τούτου και θα αναγνωρίζεται η νομική τους υπόσταση μέσα στα εδάφη του άλλου μέρους. 21 Με τη ρύθμιση αυτή καθιερώνεται η θεωρία της συσσωματώσεως40 στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών με αποτέλεσμα εταιρίες, οι οποίες έχουν συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο αμερικάνικης πολιτείας, έχουν το δικαίωμα να αξιώσουν την εφαρμογή της μεταχείρισης που προβλέπεται από τη διμερή Συνθήκη, ανεξάρτητα από τον τόπο όπου διατηρούν την πραγματική τους έδρα. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση ΠΠρΠειρ 1156/1992, με την οποία κρίθηκε ότι για την ευθύνη νομικού προσώπου, που έχει την έδρα του στον Πειραιά (Κρατικός Οργανισμός Λιμένων της Πολιτείας της Νότιας Καρολίνας), εφαρμοστέο δίκαιο ήταν το τότε ισχύον δίκαιο στην Πολιτεία της Νότιας Καρολίνας των ΗΠΑ41. Ωστόσο, πλέον η Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας του 1951 μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών ισχύει μόνο σε θέματα ναυτιλίας, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συνάψει εμπορικές Συμφωνίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες σχηματίζουν το πλαίσιο της Κοινής Εμπορικής Πολιτικής της ΕΕ.
Πολλές υπεράκτιες δικαιοδοσίες έχουν θεσπίσει ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις ναυτιλιακές εταιρίες. Τα κράτη αυτά προτρέπουν τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία, περιλαμβανομένης της ναύλωσης και ενοικίασης σκαφών, να λειτουργήσουν υπό τις λεγόμενες σημαίες ευκαιρίας, οι οποίες προσφέρουν τη δυνατότητα σε μια μη μόνιμα εγκατεστημένη εταιρία να νηολογήσει αφενός με σύντομες και ευέλικτες διαδικασίες και αφετέρου με εξαιρετικά χαμηλό και ανταγωνιστικό κόστος τα πλοία της, χρησιμοποιώντας τη σημαία της υπεράκτιας δικαιοδοσίας. Τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του πλοίου που έχει μια υπεράκτια εταιρία απολαμβάνουν προνομιακό φορολογικό καθεστώς. δ) Οι ναυτιλιακές εταιρίες (Ν. 791/1978) Εξαίρεση από την θεωρία της πραγματικής έδρας εισάγεται με το άρθρο 1 του Ν. 791/1978, σύμφωνα με το οποίο: «[…] Ναυτιλιακαί εταιρείαι, αίτινες συνεστήθησαν κατά τους νόμους αλλοδαπής Πολιτείας, εφ` όσον είναι ή ήσαν πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι πλοίων υπό Ελληνικήν σημαίαν, ή είναι εγκατεστημέναι ή ήθελον εγκατασταθή εν Ελλάδι δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 25 του Ν.27/1975 ή των Α.Ν.89/1967 και 378/1968, διέπονται ως προς την σύστασιν και την ικανότητα δικαίου, υπό του δικαίου της Χώρας της εν τω καταστατικώ έδρας των, αδιαφόρως του τόπου όθεν διευθύνονται ή διηυθύνοντο εν όλω ή εν μέρει αι υποθέσεις των. Αι διατάξεις του παρόντος Νόμου δεν έχουν εφαρμογήν προκειμένου περί εταιρειών αι οποίαι είναι πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι αποκλειστικώς και μόνον σκαφών αναψυχής [...]Τα αυτά ισχύουν και για τις εταιρίες χαρτοφυλακίου των παραπάνω εταιρειών.», ενώ σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου «Αι διατάξεις του παρόντος Νόμου δεν έχουν εφαρμογήν προκειμένου περί εταιρειών αι οποίαι είναι πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι αποκλειστικώς και μόνον σκαφών αναψυχής». Η νόμος 791/1978 εκδόθηκε αμέσως μετά την απόφαση ΟλΑΠ 461/1978, η οποία καθιέρωσε τη θεωρία της πραγματικής έδρας ως κανόνα. Η νομοθετική αυτή παρέμβαση είχε ως σκοπό τη διάσωση του κύρους πολυάριθμων εταιριών, οι οποίες δραστηριοποιούνταν στον ναυτιλιακό χώρο με πλοία ελληνικής σημαίας ή με εγκατάσταση στην ελληνική επικράτεια και οι οποίες είχαν συσταθεί κατά αλλοδαπό δίκαιο, χωρίς την τήρηση των προϋποθέσεων σύστασης του ελληνικού δικαίου.
Offshore companies ή εξωχώριες ή υπεράκτιες ή υπερόριες ή υπερπόντιες εταιρίες, είναι αλλοδαπές εταιρίες ή γενικά αλλοδαπά νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, ανεξαρτήτως νομικού τύπου, στα οποία υφίσταται διάσταση μεταξύ του τόπου ίδρυσης αυτών και του τόπου λειτουργίας τους. Ιδρύονται σε χώρα ή δικαιοδοσία με ευνοϊκό φορολογικό καθεστώς και διευθύνονται και ελέγχονται από τη χώρα αυτή, έχουν δηλαδή την τυπική ή και ουσιαστική έδρα τους στη χώρα ιδρύσεως. Ωστόσο, έχουν αποκλειστικά υπερόρια δράση και αλλοδαπή χρηματοδότηση, καθώς δραστηριοποιούνται και χρηματοδοτούνται αποκλειστικά από πηγές εκτός της χώρας ιδρύσεώς τους.
Εξαιρέσεις από τον κανόνα της πραγματικής έδρας. Εξαιρέσεις από τον θεσπιζόμενο με το άρθρο 10 AK κανόνα της πραγματικής έδρας του νομικού προσώπου εισάγονται αφενός στο πλαίσιο διμερών συμβάσεων και αφετέρου με τον Ν. 791/1978 για τις ναυτιλιακές εταιρίες.
Η διμερής Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ. Η Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας της 3ης Αυγούστου του 1951 μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών κυρώθηκε με το Ν. 2893/1954 και καθιερώνει την αρχή της μεταχειρίσεως του πλέον ευνοούμενου κράτους. Σύμφωνα με το άρθρο 24 παρ. 3 εδ. β’, εταιρίες των οποίων η σύσταση έγινε δυνάμει των νόμων και κανονισμών που ισχύουν εντός των εδαφών καθενός από τα συμβαλλόμενα μέρη, θα θεωρούνται εταιρίες του μέρους τούτου και θα αναγνωρίζεται η νομική τους υπόσταση μέσα στα εδάφη του άλλου μέρους. 21 Με τη ρύθμιση αυτή καθιερώνεται η θεωρία της συσσωματώσεως40 στις διμερείς σχέσεις Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών με αποτέλεσμα εταιρίες, οι οποίες έχουν συσταθεί σύμφωνα με το δίκαιο αμερικάνικης πολιτείας, έχουν το δικαίωμα να αξιώσουν την εφαρμογή της μεταχείρισης που προβλέπεται από τη διμερή Συνθήκη, ανεξάρτητα από τον τόπο όπου διατηρούν την πραγματική τους έδρα. Χαρακτηριστική είναι η απόφαση ΠΠρΠειρ 1156/1992, με την οποία κρίθηκε ότι για την ευθύνη νομικού προσώπου, που έχει την έδρα του στον Πειραιά (Κρατικός Οργανισμός Λιμένων της Πολιτείας της Νότιας Καρολίνας), εφαρμοστέο δίκαιο ήταν το τότε ισχύον δίκαιο στην Πολιτεία της Νότιας Καρολίνας των ΗΠΑ41. Ωστόσο, πλέον η Συνθήκη Φιλίας, Εμπορίου και Ναυτιλίας του 1951 μεταξύ Ελλάδας και Ηνωμένων Πολιτειών ισχύει μόνο σε θέματα ναυτιλίας, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει συνάψει εμπορικές Συμφωνίες με τις ΗΠΑ, οι οποίες σχηματίζουν το πλαίσιο της Κοινής Εμπορικής Πολιτικής της ΕΕ.
Πολλές υπεράκτιες δικαιοδοσίες έχουν θεσπίσει ευνοϊκές ρυθμίσεις για τις ναυτιλιακές εταιρίες. Τα κράτη αυτά προτρέπουν τις εταιρίες που δραστηριοποιούνται στη ναυτιλία, περιλαμβανομένης της ναύλωσης και ενοικίασης σκαφών, να λειτουργήσουν υπό τις λεγόμενες σημαίες ευκαιρίας, οι οποίες προσφέρουν τη δυνατότητα σε μια μη μόνιμα εγκατεστημένη εταιρία να νηολογήσει αφενός με σύντομες και ευέλικτες διαδικασίες και αφετέρου με εξαιρετικά χαμηλό και ανταγωνιστικό κόστος τα πλοία της, χρησιμοποιώντας τη σημαία της υπεράκτιας δικαιοδοσίας. Τα κέρδη που προκύπτουν από την εκμετάλλευση του πλοίου που έχει μια υπεράκτια εταιρία απολαμβάνουν προνομιακό φορολογικό καθεστώς. δ) Οι ναυτιλιακές εταιρίες (Ν. 791/1978) Εξαίρεση από την θεωρία της πραγματικής έδρας εισάγεται με το άρθρο 1 του Ν. 791/1978, σύμφωνα με το οποίο: «[…] Ναυτιλιακαί εταιρείαι, αίτινες συνεστήθησαν κατά τους νόμους αλλοδαπής Πολιτείας, εφ` όσον είναι ή ήσαν πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι πλοίων υπό Ελληνικήν σημαίαν, ή είναι εγκατεστημέναι ή ήθελον εγκατασταθή εν Ελλάδι δυνάμει των διατάξεων του άρθρου 25 του Ν.27/1975 ή των Α.Ν.89/1967 και 378/1968, διέπονται ως προς την σύστασιν και την ικανότητα δικαίου, υπό του δικαίου της Χώρας της εν τω καταστατικώ έδρας των, αδιαφόρως του τόπου όθεν διευθύνονται ή διηυθύνοντο εν όλω ή εν μέρει αι υποθέσεις των. Αι διατάξεις του παρόντος Νόμου δεν έχουν εφαρμογήν προκειμένου περί εταιρειών αι οποίαι είναι πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι αποκλειστικώς και μόνον σκαφών αναψυχής [...]Τα αυτά ισχύουν και για τις εταιρίες χαρτοφυλακίου των παραπάνω εταιρειών.», ενώ σύμφωνα με την παρ. 2 του ίδιου άρθρου «Αι διατάξεις του παρόντος Νόμου δεν έχουν εφαρμογήν προκειμένου περί εταιρειών αι οποίαι είναι πλοιοκτήτριαι ή διαχειρίστριαι αποκλειστικώς και μόνον σκαφών αναψυχής». Η νόμος 791/1978 εκδόθηκε αμέσως μετά την απόφαση ΟλΑΠ 461/1978, η οποία καθιέρωσε τη θεωρία της πραγματικής έδρας ως κανόνα. Η νομοθετική αυτή παρέμβαση είχε ως σκοπό τη διάσωση του κύρους πολυάριθμων εταιριών, οι οποίες δραστηριοποιούνταν στον ναυτιλιακό χώρο με πλοία ελληνικής σημαίας ή με εγκατάσταση στην ελληνική επικράτεια και οι οποίες είχαν συσταθεί κατά αλλοδαπό δίκαιο, χωρίς την τήρηση των προϋποθέσεων σύστασης του ελληνικού δικαίου.