Με το άρθρο 11 του ν. 4825/2021 εισήχθη για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ο θεσμός των ψηφιακών νομάδων (digital nomads). Ως ψηφιακοί νομάδες νοούνται οι πολίτες τρίτων χωρών αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες ή μισθωτοί, οι οποίοι εργάζονται εξ αποστάσεως με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) σε εργοδότες ή πελάτες εκτός Ελλάδας και θέλουν να καταστήσουν την Ελλάδα τον τόπο διαμονής τους.
Σήμερα το καθεστώς νόμιμης διαμονής των ψηφιακών νομάδων στην ελληνική επικράτεια διέπεται από τις διατάξεις του ν. 5038/2023. Ειδικότερα το άρθρο 68 του ν. 5038/2023 προβλέπει ότι οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν τις προϋποθέσεις να χαρακτηριστούν ως ψηφιακοί νομάδες μπορούν να αιτηθούν την χορήγηση εθνικής θεώρησης εισόδου για χρονική περίοδο έως δώδεκα (12) μήνες.
Για την χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου ο ενδιαφερόμενος πρέπει να προσκομίσει αυτοπροσώπως είτε να αποστείλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είτε με συστημένη επιστολή στην αρμόδια ελληνική προξενική αρχή, τα παρακάτω δικαιολογητικά:
Υπεύθυνη δήλωση, με την οποία θα δηλώνει την πρόθεσή του να παραμείνει στη χώρα υπό το καθεστώς της εθνικής θεώρησης εισόδου για την παροχή εργασίας εξ αποστάσεως και ότι δεσμεύεται να μην παρέχει καθ’ οιονδήποτε τρόπο εργασία ή υπηρεσίες ή έργο σε εργοδότη στην Ελλάδα,
α) Σύμβαση εργασίας ή έργου ή αποδεικτικό εργασιακής σχέσης με εργοδότη, ο οποίος μπορεί να είναι φυσικό ή νομικό πρόσωπο, αποκλειστικά εγκατεστημένος εκτός της ελληνικής επικράτειας, αορίστου χρόνου ή σε περίπτωση σύμβασης ορισμένου χρόνου με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα της χορηγούμενης εθνικής θεώρησης (δηλαδή για ένα έτος) ή β) Συμβάσεις εργασίας ή έργου αορίστου χρόνου ή, σε περίπτωση σύμβασης εργασίας ορισμένου χρόνου, με υπολειπόμενη διάρκεια που καλύπτει το διάστημα ισχύος της χορηγούμενης θεώρησης (δηλαδή για ένα έτος), σε περίπτωση που ο πολίτης τρίτης χώρας είναι ελεύθερος επαγγελματίας με περισσότερους του ενός εργοδότες που είναι εγκατεστημένοι εκτός ελληνικής επικράτειας, ή γ) Αν ο αιτών πολίτης τρίτης χώρας είναι αυτοαπασχολούμενος σε δική του επιχείρηση, η οποία βρίσκεται φυσικά εκτός της ελληνικής επικράτειας, στοιχεία για την ιδιότητά του στην επιχείρηση, καθώς και στοιχεία που αφορούν την επιχείρηση όπως επωνυμία, έδρα, πεδίο δραστηριότητας και τον εταιρικό σκοπό της.
Αποδεικτικά στοιχεία ότι ο αιτών διαθέτει επαρκείς πόρους μέσω σταθερού εισοδήματος, προκειμένου να καλύπτει τα έξοδα διαβίωσής του κατά την διάρκεια παραμονής του στην χώρα, χωρίς να επιβαρύνει το εθνικό σύστημα κοινωνικής πρόνοιας. Το ελάχιστο ύψος των επαρκών πόρων, το οποίο ορίζεται στο ν. 5038/2023, ανέρχεται στο ποσό των τρεισήμιση χιλιάδων (3.500) ευρώ, το οποίο προσαυξάνεται κατά είκοσι τοις εκατό (20%) για την/τον σύζυγο ή την/τον συμβία/ο και κατά δεκαπέντε τοις εκατό (15%) για κάθε τέκνο. Το εν λόγω ποσό θα πρέπει να αποδεικνύεται από την σύμβαση εργασίας ή έργου ή το αποδεικτικό εργασιακής σχέσης, στην περίπτωση εξαρτημένης εργασίας, υπηρεσιών ή έργου (το οποίο αφορά στην περίπτωση αυτή σε καθαρά έσοδα μετά την καταβολή των απαιτούμενων φόρων στη χώρα παροχής της εργασίας) ή από τραπεζικό λογαριασμό.
Τέλος εθνικής θεώρησης, ύψους εβδομήντα πέντε (75) ευρώ.
Εφόσον στο πρόσωπο του ενδιαφερόμενου εξακολουθούν να πληρούνται όλες οι απαιτούμενες προϋποθέσεις (για την αρχική χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου), αυτός μπορεί να αιτηθεί την χορήγηση άδειας διαμονής με επαρκείς πόρους διαβίωσης του άρθρου 163 παρ. 8 του ν. 5038/2023, η οποία έχει διάρκεια δύο ετών. Η αίτηση για την χορήγηση άδειας διαμονής υποβάλλεται στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του τόπου διαμονής του αιτούντος και συνοδεύεται, πέραν των άλλων δικαιολογητικών, από παράβολο ύψους 1.000 ευρώ και ιδιωτικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο για την κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Στο ίδιο ως άνω άρθρο (άρθρο 68 παρ. 3) προβλέπεται ότι οι πολίτες που λαμβάνουν θεώρηση εισόδου ως ψηφιακοί νομάδες, δύνανται να συνοδεύονται από μέλη της οικογένειάς τους στα οποία και χορηγείται μετά από αίτησή τους ατομική θεώρηση, λήγουσα μαζί με εκείνη του συντηρούντος. Τα μέλη αυτά απαγορεύεται, για όσο διάστημα διαμένουν στην Ελλάδα, να παρέχουν εξαρτημένη εργασία ή να ασκούν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα εντός της χώρας. Ως μέλη οικογενείας νοούνται α) ο/η σύζυγος ή ο/η συμβίος/-α, β) τα άγαμα κοινά τέκνα τους κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν νομίμως υιοθετηθεί με αλλοδαπή δικαστική απόφαση, γ) τα λοιπά άγαμα τέκνα κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών του συντηρούντος ή του ετέρου συζύγου/συμβίου εφόσον έχουν, είτε ο ένας είτε ο άλλος, την επιμέλειά τους).
Τέλος, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, στο άρθρο 12 του ν. 5038/2023 προβλέπεται ότι πολίτης τρίτης χώρας, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του, οι οποίοι έχουν εισέλθει στην ελληνική επικράτεια είτε με ομοιόμορφη θεώρηση είτε με καθεστώς απαλλαγής θεώρησης, έχουν τη δυνατότητα, εντός της περιόδου ισχύος αυτής, να υποβάλουν στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της αποκεντρωμένης διοίκησης του τόπου διαμονής τους, αίτηση για την χορήγηση της προαναφερόμενης άδειας διαμονής. Στην περίπτωση αυτή, οι αιτούντες υποβάλλουν και μισθωτήριο κατοικίας ή συμβόλαιο αγοράς ακινήτου στην ελληνική Επικράτεια
Με το άρθρο 11 του ν. 4825/2021 εισήχθη για πρώτη φορά στην ελληνική έννομη τάξη ο θεσμός των ψηφιακών νομάδων (digital nomads). Ως ψηφιακοί νομάδες νοούνται οι πολίτες τρίτων χωρών αυτοαπασχολούμενοι, ελεύθεροι επαγγελματίες ή μισθωτοί, οι οποίοι εργάζονται εξ αποστάσεως με τη χρήση Τεχνολογιών Πληροφορικής και Επικοινωνιών (Τ.Π.Ε.) σε εργοδότες ή πελάτες εκτός Ελλάδας και θέλουν να καταστήσουν την Ελλάδα τον τόπο διαμονής τους.
Σήμερα το καθεστώς νόμιμης διαμονής των ψηφιακών νομάδων στην ελληνική επικράτεια διέπεται από τις διατάξεις του ν. 5038/2023. Ειδικότερα το άρθρο 68 του ν. 5038/2023 προβλέπει ότι οι πολίτες τρίτων χωρών που έχουν τις προϋποθέσεις να χαρακτηριστούν ως ψηφιακοί νομάδες μπορούν να αιτηθούν την χορήγηση εθνικής θεώρησης εισόδου για χρονική περίοδο έως δώδεκα (12) μήνες.
Για την χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου ο ενδιαφερόμενος πρέπει να προσκομίσει αυτοπροσώπως είτε να αποστείλει με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο είτε με συστημένη επιστολή στην αρμόδια ελληνική προξενική αρχή, τα παρακάτω δικαιολογητικά:
Εφόσον στο πρόσωπο του ενδιαφερόμενου εξακολουθούν να πληρούνται όλες οι απαιτούμενες προϋποθέσεις (για την αρχική χορήγηση της εθνικής θεώρησης εισόδου), αυτός μπορεί να αιτηθεί την χορήγηση άδειας διαμονής με επαρκείς πόρους διαβίωσης του άρθρου 163 παρ. 8 του ν. 5038/2023, η οποία έχει διάρκεια δύο ετών. Η αίτηση για την χορήγηση άδειας διαμονής υποβάλλεται στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης του τόπου διαμονής του αιτούντος και συνοδεύεται, πέραν των άλλων δικαιολογητικών, από παράβολο ύψους 1.000 ευρώ και ιδιωτικό ασφαλιστήριο συμβόλαιο για την κάλυψη ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.
Στο ίδιο ως άνω άρθρο (άρθρο 68 παρ. 3) προβλέπεται ότι οι πολίτες που λαμβάνουν θεώρηση εισόδου ως ψηφιακοί νομάδες, δύνανται να συνοδεύονται από μέλη της οικογένειάς τους στα οποία και χορηγείται μετά από αίτησή τους ατομική θεώρηση, λήγουσα μαζί με εκείνη του συντηρούντος. Τα μέλη αυτά απαγορεύεται, για όσο διάστημα διαμένουν στην Ελλάδα, να παρέχουν εξαρτημένη εργασία ή να ασκούν οποιαδήποτε οικονομική δραστηριότητα εντός της χώρας. Ως μέλη οικογενείας νοούνται α) ο/η σύζυγος ή ο/η συμβίος/-α, β) τα άγαμα κοινά τέκνα τους κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών, συμπεριλαμβανομένων και εκείνων που έχουν νομίμως υιοθετηθεί με αλλοδαπή δικαστική απόφαση, γ) τα λοιπά άγαμα τέκνα κάτω των δεκαοκτώ (18) ετών του συντηρούντος ή του ετέρου συζύγου/συμβίου εφόσον έχουν, είτε ο ένας είτε ο άλλος, την επιμέλειά τους).
Τέλος, κατά παρέκκλιση των ανωτέρω, στο άρθρο 12 του ν. 5038/2023 προβλέπεται ότι πολίτης τρίτης χώρας, καθώς και τα μέλη της οικογένειάς του, οι οποίοι έχουν εισέλθει στην ελληνική επικράτεια είτε με ομοιόμορφη θεώρηση είτε με καθεστώς απαλλαγής θεώρησης, έχουν τη δυνατότητα, εντός της περιόδου ισχύος αυτής, να υποβάλουν στη Διεύθυνση Αλλοδαπών και Μετανάστευσης της αποκεντρωμένης διοίκησης του τόπου διαμονής τους, αίτηση για την χορήγηση της προαναφερόμενης άδειας διαμονής. Στην περίπτωση αυτή, οι αιτούντες υποβάλλουν και μισθωτήριο κατοικίας ή συμβόλαιο αγοράς ακινήτου στην ελληνική Επικράτεια